“Ne zgjodhëm Evropën, jo autokracinë”/ Ukraina në qendër të debatit për ligjin kundër korrupsionit

Një ligj i ri në Ukrainë ka shkaktuar shqetësime të thella brenda dhe jashtë vendit, pasi kritikët e quajnë një hap prapa për demokracinë dhe luftën kundër korrupsionit.
Ligji i miratuar së fundmi nga parlamenti ukrainas vendos Byrojnë Kombëtare Kundër Korrupsionit (NABU) dhe Zyrën e Prokurorit të Specializuar Kundër Korrupsionit (SAPO) nën kontrollin e Prokurorit të Përgjithshëm – një veprim që kundërshtarët e konsiderojnë si minimin e pavarësisë së këtyre institucioneve.
Presidenti Volodymyr Zelensky, në një fjalim të mbajtur të mërkurën, deklaroi se strukturat antikorrupsion do të vazhdojnë të funksionojnë, por theksoi nevojën për t’i “pastruar nga ndikimi rus”.
Miratimi i ligjit ndezi protestat më të mëdha antiqeveritare që nga fillimi i pushtimit rus në shkurt të vitit 2022. Qindra qytetarë u mblodhën në qendër të Kievit, ndërsa demonstrata të ngjashme u raportuan edhe në Lviv, Dnipro dhe Odesa. “Ne zgjodhëm Evropën, jo autokracinë”, shkruhej në një nga pankartat. “Babai im nuk vdiq për këtë”, shkruhej në një tjetër.
Prokurori i Përgjithshëm, Ruslan Kravchenko – një aleat i afërt i Zelensky-t – do të ketë tani autoritetin për të ricaktuar ose mbyllur hetimet e korrupsionit, gjë që ngjall shqetësime për ndikim politik në çështje penale.
Në fjalën e tij, Zelensky kritikoi vetë sistemin antikorrupsion, duke thënë se hetime të rëndësishme me vlera miliardëshe janë lënë në harresë për vite të tëra pa ndëshkim.
Megjithatë, shumë e shohin këtë si një kthim pas në përpjekjet për transparencë dhe demokraci, për të cilat qytetarët ukrainas janë ngritur në kryengritje që nga Euromaidani i vitit 2014.
Një ditë para miratimit të ligjit, Shërbimi i Sigurisë së Ukrainës dhe zyra e Prokurorit të Përgjithshëm arrestuan disa të dyshuar për spiunazh brenda NABU-së – një veprim që autoritetet e lidhën me ndërhyrjen ruse, por që aleatët perëndimorë e shohin si përpjekje për të justifikuar kufizimin e pavarësisë së institucioneve.