Futbolli është një industri multi-miliarda dollarë e ndjekur nga miliarda njerëz në mbarë botën, kështu që nuk është për t’u habitur aspak që nuk është imune ndaj termit më të preferuar në sektorin e teknologjisë – ‘Transformimi Digjital’.
Në të vërtetë, teknologjia ka luajtur një rol kritik për transmetuesit, organizatorët dhe spektatorët në shfaqjet e mëparshme të turneut dhe Rusia 2018 nuk bën përjashtim. Ajo që do të jetë ndryshe është ndikimi i teknologjisë në fushën e lojës.
Kupa e fundit e Botës në Brazil pa zhvillimin e teknologjisë në linjën së golave – arbitrat për herë të parë morën ndihmë nga inteligjenca artificiale në marrjen e vendimeve. Këtë vit do të shohim ardhjen e arbitrave të asistuar nga video (Video Assisted Referees – VAR), një zhvillim i cili është e sigurtë që do të bëjë bujë këtë verë. Por nuk është ky i vetmi zhvillim teknologjik që po zhvillohet brenda dhe jashtë fushës:
VAR
Ndryshimet e kohëve të fundit në futboll kanë qenë po aq thelbësore sa VAR. Kërkesat për arbitrat me video në futboll kanë qenë të shumta, ku mbështetësit tregojnë suksesin e sistemeve të ngjashme në rugby, tenis, NFL dhe madje edhe kriket.
Ideja është e thjeshtë – arbitrat mund t’i referohen një arbitriti video që mund të ndihmojë në rastin e situatave të ndryshimit të lojës, të tilla si golat, penalltitë, kartonat e kuq dhe identiteti i gabuar etj. VAR është testuar në disa gara, duke përfshirë FA Cup, por ka marrë një reagim të përzier ku shumë bëjnë thirrje që VAR të rishikohet ose të eliminohet krejtësisht.
Por kjo nuk e ka penguar FIFA-n nga përdorimi i VAR në të gjitha ndeshjet. Një skuadër ndihmëse e dedikuar për videot ndihmëse, e përbërë nga një udhëheqës VAR dhe tre ndihmës VAR, do të vendosen në Dhomën e Video Operacionit (VOR) në Qendrën Ndërkombëtare të Transmetimit në Moskë.
VAR-ët mund të flasin me arbitrin duke përdorur një sistem radioje me bazë fibre, ndërsa 33 transmetime të kamerës dhe dy kamera të dedikuara të përkohshme transmetohen drejtpërdrejt në VOR duke përdorur të njëjtin rrjet. Tetë nga këto janë lëvizje super të ngadalta dhe katër janë lëvizje ultra të ngadalta. Në lojëra të eliminuara, do të ketë dy kamera shtesë ultra-ngadalësuese.
Ideja është që secili VAR të shohë pozicione të ndryshëm në kamera, duke informuar gjyqtarët për ndonjë gabim apo incident të humbur, ose kur arbitri kërkon ndihmë.
Në praktikë kjo tingëllon e thjeshtë, por realiteti ka qenë gjë tjetër. Arbitrat me qasje në VAR ende kanë marrë vendime të pasakta, ndërsa turmat në stadium kanë qenë shpesh në dijeni që është përdorur VAR. Në finalen australiane të A-League, ekipi i VAR nuk ishte në gjendje të shihte një kënd të rëndësishëm të kamerës që tregonte qartë se një gol duhet të ishte ndaluar për shkak të një gabimi teknik.
FIFA ka premtuar ta bëjë këtë proces më të mirë me ‘Sistemin Informativ të VAR’, i cili do të sigurojë transmetuesit, komentatorët dhe operatorët e Infotainment-it në stadium. Kjo përfshin arsyet për rishikimin dhe rezultatin e rishikimit. Sistemi i bazuar në tabletë gjithashtu do të gjenerojë automatikisht grafikë televizive për transmetuesit.
Por çështja më e madhe do të jetë sigurimi që shpejtësia e lojës nuk do të preket dhe kjo është para se të mendoni se shumë arbitra në këtë finale Botërore kurrë nuk do të kenë përdorur VAR.
Shumë njerëz po parashikojnë se mund të jetë një katastrofë absolute.
4K UHD Video & VR
Çdo Kupë e Botës sjell përdorimin e një teknologjie të re transmetimi dhe këtë vit është 4K Ultra High Definition (UHD). Ka pasur 4K prova në Brazil 2014, por kjo është hera e parë që një teknologji 4K do të vihet në dispozicion të transmetuesve tani që një numër i konsiderueshëm i shikuesve kanë televizorë kompatibël.
Sistemi elektronik i performancës dhe gjurmimit (EPTS
Inovacioni i dytë i madh i FIFA-s është sistemi elektronik i performancës dhe gjurmimit (Electronic Performance and Tracking Systems – EPTS), një sistem i bazuar në tableta që do t’u japë trajnerëve për të gjithë 32 ekipet qasje në statistikat e lojtarëve dhe pamjet video në kohë reale.
Çdo ekip do të pajiset me tre tableta – një për një analist në stendë, një për një analist në stol dhe një tjetër për ekipin mjekësor. Ndjekja e ndeshjes do të jetë subjekt i një vonese prej 30 sekondash, së bashku me statistikat si pozicionimi i lojtarëve, kalimi, shtypja, shpejtësia dhe trajtimi.
EPTS punon me sisteme të bazuara në aparat fotografik dhe teknologjinë wearable, e fundit që u miratua nga FIFA në vitin 2015. Për Kupën e Botës, të dhënat do të mblidhen nëpërmjet dy kamerave të ndjekjes optike të vendosura në stacionin kryesor, ndërsa ekipet do të kenë akses në kamera taktike.
5G në Rusi
Kupa e Botës ka arritur pak herët për 5G, por të dy TMS dhe Megafon, partnerët zyrtarë të komunikimit për Kupën e Botës, do të bëjnë prova për teknologjinë 5G në Rusi gjatë këtij eventi.
Rrjetet 5G pritet të jenë në dispozicion në treg në 2019, duke dhënë shpejtësi më të mëdha, kapacitet më të madh dhe latente ultra-të ulëta. Kjo do të thotë një lidhje më e mirë për tifozët në një stadium futbolli në të ardhmen, si dhe përvoja të reja.
Për shembull, një rrjet i Intel-powered në Lojërat Olimpike Dimërore PyeongChang 2018 ndihmoi për të ofruar transmetuesve video VR-360.
këtë javë, Ericsson dhe MTS zbuluan se Kupa Botërore do të luajë rol kryesor në vendosjen e MIMO Massive (një teknologji e avancuar mobile), si dhe instalimin e pajisjeve radio 5G në më shumë se 40 vende në shtatë nga 11 qytetet pritëse.
Ky rrjet do të mbulojë stadiumet, zonat e tifozëve dhe shpërndarjet e transportit si dhe monumentet e famshme – duke përfshirë Sheshin e Kuq të Moskës.
Topi Adidas Telstar
Adidas ka prodhuar topin zyrtar të ndeshjes për çdo Kupë Botërore që nga 1970, duke përdorur këtë ngjarje si një vitrinë për risitë e saj të fundit teknike – shumë për zhgënjimin e portierëve që duket se ankohen për topin çdo herë.
“Telstar 18” i këtij viti është një rikonceptim i topit të parë të Kupës së Botës Adidas dhe përmban një “skelet të ri dhe dizajn të panelit”, për të cilin pretendohet se përmirëson qëndrueshmërinë e performancës si në stadium ashtu edhe në rrugë.
Por aspekti më interesant është përfshirja e një chip-i NFC (Bear Field Communication). NFC është e njëjta teknologji që fuqizon gjëra të tilla si Apple Pay dhe Android Pay dhe lejon që topi të komunikojë me një smartphone.
Funksionaliteti është i kufizuar në informacionin e produktit dhe sfidat, por kjo është ajo që duhet të dimë. Megjithatë, kjo është hera e parë që një chip NFC është përfshirë në një top të ndeshjes, kështu që mund të hapë rrugën për versionet e ardhshme që të jenë edhe më të zgjuara.
Adidas më parë lëshoi një top futbolli të quajtur miCoach Smart Ball, i cili përdorte sensorë për të ndjekur metrikat si shpejtësia dhe trajektorja, por nuk ishte kurrë mjaft e qëndrueshme për t’u përdorur në një lojë./PCWorld/
