Kthesa e papritur: Plani i Macron dhe Arabisë Saudite për Palestinën dhe Izraelin

Artikull i La Repubblica, përshtatur në shqip
Një kthesë e pritshme në diplomacinë ndërkombëtare është përgatitur nga Emmanuel Macron së bashku me Arabinë Saudite, që synojnë të nxisin një marrëveshje të rëndësishme në Lindjen e Mesme.
Në këtë axhendë strategjike me Riadin, Macron kërkon të krijojë një lëvizje të ndërsjellë: njohjen e shtetit të Palestinës nga disa vende perëndimore në këmbim të njohjes së Izraelit nga disa liderë të botës arabe.
Që prej muajsh, Parisi dhe Riad po punojnë për organizimin e një konference ndërkombëtare, që do të gjejë zgjidhjen për konfliktin në rajon.
Në fillim, samiti ishte parashikuar për qershor, por u shty për shkak të sulmeve izraelite ndaj Iranit dhe mospërgatitjes së kushteve të duhura. Megjithatë, përkeqësimi i krizës humanitare në Gaza dhe bllokimi i përpjekjeve amerikane për ndërmjetësim kanë shtyrë Macron të ndërmarrë këtë hap të rëndësishëm.
Aktualisht, Macron është i vetmi lider i G7-ës që mbështet hapur këtë iniciativë, por shpreson të përfshijë Britaninë e Madhe dhe Kanadanë para Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në shtator, ku do të njoftojë njohjen formale të Palestinës. Në të njëjtën kohë, do të zhvillohet edhe konferenca e përbashkët Francë-Arabi Saudite.
Në maj, Britania, Kanadaja dhe Franca kanë dhënë një sinjal të fortë me një deklaratë të përbashkët, duke dënuar “veprimet skandaloze” të qeverisë Netanyahu në Gaza. Megjithatë, iniciativa është ngadalësuar për shkak të kundërshtimit amerikan.
Kryeministri britanik Keir Starmer po përballet me presion nga baza e tij për të ndjekur shembullin francez, ndërsa Kanadaja ka theksuar mbështetjen për “zgjidhjen me dy shtete”, duke lënë të hapur mundësinë e një njoftimi të rëndësishëm në OKB.
Këtë javë, ministrat e jashtëm të Britanisë, Kanadasë dhe Francës do të takohen në New York për të konsoliduar objektivat e planit francez-saudit. Sipas Pallatit Elysee, rreth 15 vende janë gati të mbështesin një “hartë për paqen”, që sipas Macron synon të izolojë Hamasin, të sigurojë lirimin e pengjeve, të propozojë një mision ndërkombëtar stabilizues në Gaza dhe të vendosë themelet e një shteti palestinez me qeverisje të besueshme dhe gjithëpërfshirëse.
Një dokument i përbashkët pritet të publikohet së shpejti, i cili do të mbështetet edhe në një letër të presidentit palestinez Mahmoud Abbas, ku ai premton zgjedhje të reja dhe reforma të rëndësishme.
Për të mos përsëritur skenarin e vitit 2006, kur Hamas mori pushtetin përmes votës, Parisi kërkon të vendosë një kuadër ligjor që përjashton çdo forcë politike që nuk njeh Izraelin ose nuk refuzon dhunën.
Në planin francez-saudit përfshihet edhe mundësia që disa vende të Gjirit, përfshirë Arabinë Saudite, Kuvajt dhe Katarin, të njohin Izraelin si pjesë e një marrëveshjeje të madhe diplomatike. Megjithatë, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, i izoluar në arenën ndërkombëtare, vazhdon të refuzojë me forcë këtë alternativë, duke kushtëzuar njohjen arabe me krijimin e një shteti palestinez, të cilin ai e kundërshton kategorikisht.
Një diplomat i lartë francez që merr pjesë në këto bisedime tregon se kjo iniciativë vjen si përgjigje ndaj tri presioneve kryesore: tmerri i dokumentuar në Gaza, presioni i opinionit publik dhe humbja e ndikimit të Perëndimit në botë, ku kritikohet standardi i dyfishtë mes konfliktit në Lindjen e Mesme dhe agresionit rus në Ukrainë.
Diplomatët francezë njoftojnë për humbje besueshmërie në vende si India, Brazili dhe Afrika e Jugut.
Macron mbështetet fuqishëm në marrëdhënien e tij me Mohammed bin Salman, liderin saudit që përpara 7 tetorit dukej gati të nënshkruante Marrëveshjet e Abrahamit, por tani është më i kujdesshëm për të mos prishur marrëdhëniet me aleatin amerikan.
“Le të jetë Franca ajo që del në krye, të marrë goditjet dhe kritikën, duke qëndruar në sfond,” thotë diplomati. Franca vazhdon të jetë një lojtar i respektuar në skenën e Lindjes së Mesme, por tashmë me rol dytësor…