“Unë jam Elina Tzengko (Xhengo), vajza e një ndërtuesi shqiptar dhe një pastrueseje shqiptare. Unë kam lindur në Greqi, e dua këtë vend, por jam edhe nga Shqipëria. Dhe sot mbaj me krenari flamurin grek”. Kjo është epigramatikisht jeta e Elinës 19-vjeçare, e cila i dha Greqisë një medalje të artë evropiane në shtizë, por i ofroi shumë më tepër.
Një sportiste që iu bashkua rrethit të atyre që padashur apo me dashje i dhanë një grusht të fortë racizmit, ksenofobisë, fashizmit të fshehur mirë në shoqërinë greke. Fatmirësisht një pakicë që nuk mund të formësojë opinionin publik, por që mund ta dëmtojë këtë vend, Greqinë e gjyshërve refugjatë dhe baballarëve emigrantë.
Çfarë historish të bukura bën sporti? Vetëm ai mund të kapërcejë stereotipet, urrejtjet dhe pasionet, të bashkojë popujt, të fshijë nga harta “plehrat” e ekstremit të djathtë që njollosin jetën publike helene, që fatkeqësisht i ka futur dikur edhe në Parlament.
Trajneri i Elina Tzengko, Giorgos Botskariov, me baba rus dhe nënë pontiane, me një histori familjare tronditëse, si ato që lind vetëm jeta. Nga ato që nuk dallojnë kombet, gjakun, kufijtë. Por ai sheh njerëz që kanë origjina të tjera dhe jetojnë diku tjetër. Njerëz që luftojnë dy e tri herë më shumë çdo ditë për të provuar vlerën e tyre në arenën e jetës. Larg racistëve që thonë troç: “Grek lind, nuk bëhesh!”
Larg atyre që thonë me përçmim “Albani” apo “Paki”, fëmijë si Tzengko sjellin medalje ari. Ajo është vajza e pastrueses shqiptare të shtëpisë tuaj, por edhe asaj që kujdeset për nënën tuaj si të ishte nëna e saj. Është ndërtuesi, hidrauliku, tezgaxhiu… që ka lindur në Greqi nga prindër të huaj, por që çdo ditë bëhet viktimë e racistëve.
“Nuk do të jesh kurrë grek, shqiptar, shqiptar”, – madje bërtasin disa. Të njëjtët që thonë “kombëtarja ime” për kombëtaren e basketbollit të Antetokounmpo dhe Dorsey. Sepse janë me ngjyrë, pra nuk janë… grekë, në mendjen e tyre.
Por ja ku vjen një Elina, një Gjon, dikur një Pirro, një Mirela, një Kahi për të ngritur lart flamurin grek. I njëjti flamur që disa “grekë” ia kishin refuzuar Odise, nxënësit më të mirë të shkollës në Michaniona, pranë Nea Kallikrateia ku u rrit Elina Tzengko.
“Greqi, flamuri të përket ty”, shkruanin në vitin 2000 në prag të një zhvendosjeje të shoqërisë greke drejt partive fashiste, raciste, të ekstremit të djathtë. Siç e thamë më sipër, jeta thur histori të bukura, larg urrejtjes dhe pasioneve. Histori që bëjnë që Greqia të ndryshojë, nëse mundet.
Fëmijët që lindin në Greqi, shkojnë në shkollë atje, pse të mos jenë krenarë për origjinën e tyre, pse duhet të trajtohen ndryshe… Ata nuk mund të vuajnë me vite dhe të ndjehen të huaj në vendin ku kanë lindur dhe janë arsimuar, sepse nuk janë… super sportistë.
Pse duhet të paguajnë ata fëmijë emigrantë që nuk mund të marrin dokumentet ligjore? Por edhe të gjithë ata prindër që edhe sot trajtohen me rezerva, punojnë pa sigurime, janë “djajtë” e gjorë të fushave, hoteleve e sa e sa punë të tjera… nënçmuese për grekët. E kush i shikon me gjysmë syri duke mërmëritur: “Unë nuk jam racist, por ata janë të huaj, do të jenë patjetër hajdutë, përdhunues. Nuk janë racë si e jona…”
Shqiptarët në Greqi me siguri i kanë dëgjuar të gjitha këto. Por, jeta është ndryshe dhe duhet të përmirësohet. Sepse personi ka rëndësi dhe jo raca, këto janë për racistët, për nostalgjikët e kohërave të errëta.
Edhe për ata që sot duan të hyjnë në Parlament duke luajtur me frikën dhe duke promovuar teorinë e “zëvendësimit të popullsisë”. Për fat po dalin disa fytyra të pastra, kryesisht nga fusha e sportit, edhe shqiptare, për t’iu kujtuar grekëve vlerën supreme të dashurisë për të afërmin pa dallim. Sepse forca e një vendi qëndron në dallimet e tij, jo në ngjashmëritë e tij. /TemA
