Përkundër asaj që disa mund të mendojnë, jo gjithçka në mediat sociale është e vërrtetë apo e bazuar në fakte.
Rast në fjalë: Një postim viral i fundit “test i thjeshtë vetë-kontrolli”, për të cilin ekspertët mjekësorë thonë se është plotësisht i pasaktë.
Postimi prej tre pjesësh pretendon në mënyrë të rreme se njerëzit mund të zbulojnë nëse kanë koronavirus thjesht duke mbajtur frymën e tyre për më shumë se 10 sekonda. Nëse ata mund të mbajnë frymën e tyre pa kollitje, testi pretendon se ata nuk kanë virus.
Postimi, i cili filloi të qarkullojë nëTëitter, Facebook dhe postë elektronike në javën e kaluar, u tha se u bë nga një anëtar i “bordit të Spitalit Stanford”. Zëdhënësi i Kujdesit Shëndetësor i Stanford Lisa Kim i tha për CNN se postimi “i rrezikshëm” nuk është i lidhur me Stanford Medicine dhe “përmban informacion të pasaktë”.
Për të hedhur poshtë të gjitha informacionet e rreme të këtij postimi, CNN foli me Dr. Robert Legare Atmar, një specialist i sëmundjes infektive në Baylor College of Medicine.
Miti: Uji i pijshëm do t’ju mbrojë nga koronavirusi
“Nëse nuk pini mjaftueshëm ujë më rregullisht, virusi mund të hyjë në tubin e erës suaj dhe në mushkëri”.
Kushdo që e shkruajti postimin, gjithashtu shkruajti se njerëzit duhet të pinë ujë “çdo 15 minuta të paktën” për të larë virusin poshtë në fyt dhe në stomak, ku acidi do të vrasë virusin.
Realiteti: Atmar tha se nuk ka asnjë provë nga ndonjë virus tjetër i frymëmarrjes që vërteton se kjo qasje funksionon.
” Njerëzit ende marrin frymë nga hunda, jo vetëm gojët e tyre,” i tha Atmar CNN.
Miti: Gurgullimi i ujit dhe kripës do të parandalojë koronavirusin
“Përdorimi i kripës me ujë të ngrohtë do të mjaftojë.”
Së bashku me gurgullimin e ujit dhe kripës, postimi gjithashtu sugjeroi se pirja e ujit të ngrohtë mund të vrasë virusin.
Realiteti: “Bazuar në të dhënat nga viruset e tjerë të frymëmarrjes, uji me kripë nuk funksionon”, tha Atmar.
Miti: Nëse mund ta mbani frymën tuaj për 10 sekonda, zbuloni nëse jeni prekur nga koronavirusi
“Merrni frymë thellë dhe mbajeni frymën tuaj për më shumë se 10 sekonda. Nëse e përfundoni atë me sukses pa kollitje, pa shqetësime, ngurtësi ose ngushtësi, kjo dëshmon se nuk ka fibrozë në mushkëri, në thelb tregon se nuk ka infeksion.”
Realiteti: Atmar tha se kjo thjesht nuk është e saktë.
“Kur dikush ka një infeksion viral akut mund të jetë e vështirë të marr frymë thellë dhe të mos kollitet sepse rrugët e frymëmarrjes janë të irrituara. Nuk thotë asgjë për fibrozën, edhe pse njerëzit me fibrozë mund të luftojnë ta bëjnë atë. Të jesh në gjendje të mbash frymën tuaj për 10 sekonda gjithashtu nuk do të thotë se dikush nuk ka koronavirus. ”
Miti: Nëse keni një hundë të zënë dhe acaruar, është thjesht një ftohje
“Nëse keni një hundë me serecione dhe të bllokuar, keni një ftohje të zakonshme. Pneumonia koronavirus është një kollë e thatë dhe pa hundë.”
Realiteti: Kjo nuk është plotësisht e vërtetë, tha Atmar. Një hundë me sekrecione mund të jetë një simptomë e gripit, alergjive dhe sëmundjeve të tjera.
Dhe ndërsa shumë pacientë të koronavirusit kanë një kollë të thatë, ata me pneumoni koronavirus gjithashtu kanë pasur ose mund të kenë një kollë produktive, ose “të lagësht” e cila prodhon gëlbazë (pështymë), sipas Atmar.
Miti: Nëse keni koronavirus, do të merrni pneumoni
“Virusi pastaj përzihet në një lëng hundësh që hyn në trake dhe më pas në mushkëri, duke shkaktuar pneumoni.” Postimi gjithashtu tha se virusi së pari infekton fytin, i cili do t’u jepte pacientëve një dhimbje të fytit për tre deri në katër ditë para se të përzihej në një lëng hundësh.
Realiteti: “Kjo gjithashtu nuk është plotësisht e saktë. Sekuenca kohore për simptomat e koronavirusit ndryshon nga pacienti në pacient, dhe jo të gjithë pacientët do të kenë dhimbje të fytit”, tha Atmar.
Miti: Pacientët me koronavirus do të përjetojnë një ndjesi të mbytur
“Bllokimi i hundës nuk është si lloji normal. Ndjehesh sikur do mbyteni”.
Realiteti: Kjo nuk është e vërtetë.
“Kjo nuk tingëllon si asnjë virus tjetër i frymëmarrjes me të cilin njerëzit janë të infektuar dhe shumë pacientë me koronavirus nuk kanë pasur asnjë infeksion të hundës,” i tha Atmar CNN.
Miti: Deri në kohën kur një person me koronavirus është shtruar në spital, mushkëritë e tyre do të kenë fibrozë
“Deri në kohën kur ata kanë ethe dhe / ose kollë dhe shkojnë në spital, mushkëritë zakonisht kanë fibrozë 50% dhe është shumë vonë”.
Fibroza është dhëmbëza e pakthyeshme e mushkërive e cila mund të çojë në dështim të frymëmarrjes.
Realiteti: Kjo është plotësisht e pasaktë.
“Ky informacion është jashtëzakonisht alarmist,” tha Atmar. “Fibroza zhvillohet vetëm në pakicë të pacientëve dhe 80 përqind e pacientëve me koronavirus përjetojnë vetëm simptomat e buta të sëmundjes, kështu që kjo është e pasaktë.”
Periudha e inkubacionit për koronavirusin, tha Atmar, është dy deri në 14 ditë. Simptomat zakonisht fillojnë me pesë deri në gjashtë ditë ekspozimi, me javën e parë duke përfshirë një kollë, dhimbje të fytit, ethe dhe dhimbje të muskujve. Vetëm pakica e pacientëve do të përjetojë javën e dytë të simptomave të rënda të frymëmarrjes dhe mund të jetë në rrezik të fibrozës.
Ndërsa koronavirusi është një çështje që të gjithë në botë duhet ta marrin seriozisht, përhapja e informacionit të rremë mund të jetë edhe e rrezikshme dhe vdekjeprurëse.
Nëse nuk jeni të sigurt nëse diçka që po lexoni në lidhje me koronavirusin është e saktë apo jo, gjëja më e mirë që duhet të bëni është të komunikoni me Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve ose departamentin tuaj shëndetësor lokal – jo në median sociale.
