PROFILI/ Kush ishte Amfilohije, donte luftën dhe kriminelët, përçmonte myslimanët dhe malazezët

Mitropoliti i diskutueshëm i Malit të Zi, Amfilohije, vdiq këtë mëngjes në orën 8.20 në Qendrën Spitalore Klinike të Malit të Zi në moshën 83 vjeç, njoftoi Metropolia.
Kështu përfundoi cikli jetësor i një njeriu që e donte luftën dhe e urrente atë shumë, “për të cilin politika ishte dashuri dhe adhurimi ishte detyrë”.
Ai vdiq nga konoravirusi, duke besuar deri në ditën e fundit, në idenë e të ashtuquajturës “Serbia e Madhe”, dhe se lumturia e njerëzve të vet mund të ndërtohet mbi fatkeqësinë e tjetrit.
Edhe pse misioni i tij jetësor ishte të ishte dashuria për Zotin dhe njeriun, edhe pse ishte një nga njerëzit më të arsimuar në Kishën Ortodokse Serbe (KOS), për fat të keq, gjurmët e urrejtjes, lavdërimit të luftës, kriminelëve dhe keqbërjeve të tyre mbeten pas jetës së tij të gjatë.
I fiksuar pas luftrave
“Një nga shtyllat mbi të cilat mbështetet Kisha Ortodokse Serbe”, Amfilohije, emri laik i të cilit ishte Risto, lindi më 7 janar 1938 në Bare Radovića në Donja Morača.
Ai u diplomua në Fakultetin e Teologjisë dhe Filologjisë Klasike në Fakultetin Filozofik në Beograd, ndërsa studimet pasuniversitare i pati në Bernë dhe Romë. Doktoratën e mori në Greqi, ku u bë murg dhe shërbeu si prift. Pas një viti të kaluar në Malin e Shenjtë, ai shkoi si profesor në Institutin e St. Sergius në Paris, dhe që nga viti 1976 ai jepte mësim në Fakultetin e Teologjisë në Beograd. Në maj 1985, ai u zgjodh Peshkop i Banatit, dhe më 30 dhjetor 1991, ai u fronëzua si Metropolit i Malit të Zi.
Siç është thënë për të, ngritja e Amfilohijes në hierarkinë e kishës përkoi me “ngjarjet e trazuara në Ballkan, në të cilat ai ishte i përfshirë aktivisht”.
Ai ishte i fiksuar me historinë dhe besonte se kishte një rol të rëndësishëm për të luajtur në të. Dhe pastaj e keqja u rrokullis.
Ai ishte magjepsur me pasion nga lufta që po zhvillohej në ish-Jugosllavi, duke mbështetur të gjitha manifestimet e saj. Ai e njohu paqen vetëm si “të kalbur”.
Në Bosnje, nën shoqërinë e Radovan Karaxhiçit, ai foli për tokat serbe, duke përgatitur grigjën e tij për të keqen që po rrotullohej.
Në ditën e Shën Pjetrit 1991, Arkani dhe anëtarët e Gardës Vullnetare Serbe ishin në Manastirin e Cetinjes, e kështu dhe në Ditën e Krishtlindjes 1992.
Ironia është se ky antikomunist i betuar i realizoi të gjitha idetë e tij në bashkëpunim me “ish-oficerët e ushtrisë komuniste dhe ish-zyrtarët komunistë të niveleve të ndryshme, të cilët u kthyen në nacionalistë të zemëruar brenda natës”.
Myslimanët, njerëz të rremë
Jo vetëm që ai shoqëroi dhe admironte kriminelët e luftës, Amfilohije gjithashtu lavdëroi aktet e e tyre.
Kështu tha ai që “Srebrenica është si një lloj hakmarrjeje, le ta quajmë”.
Nuk është çudi, sepse 19 vjet pas gjenocidit, në kishën në Sinjajevina, në gusht 2014, ai tha se muslimanët ishin “njerëz të rremë” dhe se “vdekja shpirtërore” që ata përhapën në të gjithë Malin e Zi ishte më e tmerrshme se vrasja.
“Eshtë e vërtetë që është e tmerrshme të vrasësh njerëz, megjithatë, edhe më e tmerrshme është vdekja shpirtërore e mbjellë nga këta njerëz të rremë, me besim të rremë,” tha Amfilohije.
Ai pranoi se i ofroi Karaxhiçit një vendfshehje ndërsa ai dyshohej se ishte fshehur.
Amfilohije u nda me Millosheviçin gjatë luftës. Jo sepse i përçmoi luftërat dhe krimet e tij, por sepse nuk i bëri “deri në fund”! Sidoqoftë, ai e vizitoi atë para ekstradimit të tij në Hagë dhe i dha Ungjillin.
Gjatë djegies së xhamisë së Bajraklit në 2003 në Beograd, Amfilohije hyri në një turmë të tërbuar dhe tha: “Dilni, fëmijë, unë ju bekoj me Zotin dhe të Shenjtin. Mos bëni një krim si ata, në mënyrë që edhe ne të kthehemi në kriminelë.”
Malazezët, qe dhe dhi
Deri në frymën e fundit, ai ishte hapur kundër Malit të Zi të pavarur dhe identitetit malazez në përgjithësi. Kur u pyet nga një gazetar në televizionin “se çfarë mendon ai për projektin shtetëror malazezët”, u përgjigj: “Mos bëj një pyetje për këtë”. Amfilohije e përçmoi rregullisht kishën ortodokse malazeze.
Në liturgjitë në Cetinje dhe Crmnica, Amfilohije krahasoi malazezët me qe dhe dhi.(Tesheshi)