Ndërsa jemi në vitin e tretë të pandemisë, shumë prej nesh ende po luftojnë me idenë se nuk do të ketë një fund të shpejtë të kësaj gjendjeje dhe se do të duhet të mësojmë të jetojmë me virusin deri virusi të bëhet endemik.
Por si do të jetë jeta pas pandemisë. Një sërë shkencëtarësh po analizojnë atë që dimë për rreth endemisë, ndërsa po përpiqen të kuptojnë se si do të jetë e ardhmja e njerëzimit pas Covid-19.
Çfarë do të thotë “endemike”?
Pandemitë, endemitë dhe epidemitë janë “terma për të cilat njerëzit janë disi të hutuar” për momentin, thekson Dr. Red Davek, pulmonolog, specialist i kujdesit intensiv dhe president i Institutit Cleveland.
“Pandemia është një rritje e incidencës së një sëmundjeje specifike që është përhapur në shumë pjesë të botës. Një epidemi është një rritje e rasteve të kufizuara në një zonë më të vogël, siç është shpërthimi i helmimit për shkak të ushqimit në disa shtete ose shpërthimi i Ebolës në vitin 2014.
Në të kundërt, një virus endemik është një virus që përhapet në një zonë ose popullsi të caktuar.
“Niveli endemik i një virusi është baza ose sasia e një sëmundjeje të veçantë që normalisht ekziston në një komunitet,” sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Kjo është diçka e pritshme dhe disi e parashikueshme.
Sidoqoftë, ekspertët po bëjnë disa parashikime se si mund të jetë e ardhmja jonë pas koronavirusit dhe si mund të përfundojë gradualisht pandemia.
Si do të jetë faza endemike?
Në praktikë, shumë ekspertë tani po shohin që COVID-19 po bëhet endemik në një mënyrë të ngjashme me gripin sezonal, tha Dr. Bernard Cummins, drejtor i infektivit.
“Në një pandemi, ajo që ne zakonisht shohim janë valë sëmundjesh. “Dhe këto valë janë pikërisht ato që ne përjetuam dhe vazhdojmë të përjetojmë”, tha Martinello. “Por kur një sëmundje bëhet endemike, ne presim që ajo të bëhet sezonale siç ndodh me gripin ose me disa nga viruset e zakonshme të ftohjes.”
Kjo do të thotë se mund të kemi disa shpërthime (ndoshta të nxitura nga mutacione të reja të koronavirusit) në vitin 2022 dhe në vitet në vijim. Sipas eskpertëve, ekziston mundësia që virusi të bëhet endemik si gripi. Ajo që ne nuk dimë është se sa të përhapura mund të jenë këto valë të ardhshme ose nëse ato do të vazhdojnë të ndjekin llojin e modeleve sezonale që kemi parë tashmë.
Por ekspertët nuk e dinë se kur do të arrijë realisht kjo fazë endemike, duke theksuar se pandemia është ende mes nesh.
A do të nevojiten përforcues, maska dhe masa të tjera në të ardhmen?
Nëse do të kemi nevojë për më shumë doza të vaksinës ose jo, kjo varet nga dy faktorë kyç: sa zgjat mbrojtja kundër vaksinimeve dhe nëse do të shfaqet një variant i ri që mund ta shmangë këtë mbrojtje. Për momentin, ekspertët thonë se është shumë herët për të kuptuar nëse do të nevojitet një dozë e katërt, por ata besojnë se do të kemi një vaksinë vjetore si gripi.
Një nga avantazhet e teknologjisë së vaksinës mRNA është se do të duhet shumë më pak kohë për të prodhuar “versione të përditësuara”, shpjegoi Dwake. Kështu, ata mund të synojnë më saktë nëse dhe kur COVID-19 do të bëhet një sëmundje vërtet sezonale.
Sa i përket maskave, ekspertët besojnë se ato ndihmojnë në parandalimin e transmetimit të të gjitha llojeve të sëmundjeve, jo vetëm të Covid-19.
