Nga Ervis Iljazaj
Problemi me emigrimin e shqiptarëve ne vitet e fundit, nuk është ikja e krahut të punës të ‘’’pakualifikuar’’, apo thënë ndryshe ato lloj punësh që nuk kërkojnë arsim të lartë dhe përgatitje profesionale. Sepse ky lloj emigracioni ka ndodhur dhe do të ndodhë gjithmonë. Shqipëria nuk është as vendi i parë as vendi i fundit, ku njerëz të cilët nuk ka asnjë shpresë dhe asnjë profesion kërkojnë të emigrojnë për të gjetur hapësira punësimi apo mbijetese në vende më të pasura.
Problemi me emigracionin shqiptar ka të bëjë me ikjen e njerëzve të cilët janë profesionistë në fusha të ndryshme. Kapital human i cili përbën shërbimet më jetësore të një shoqërie dhe një shteti. Dhe Shqipëria vuan shumë mungesën dhe ikjen në vitet e fundit të profesionistëve dhe njerëzve të kualifikuar. Gjithmonë e më shumë po kthehet në një problem për kompani private apo institucione shtetërore mungesa e njerëzve të kualifikuar.
Jo vetëm që profesionistë e afirmuar po largohen nga Shqipëria, por vitet e fundit ka një tendencë tjetër. Që në përzgjedhjen e degës së studimit maturantët shqiptarë në shumicën e rasteve janë të prirur drejt degëve të cilat i shohin si instrument për të emigruar. Ose thënë ndryshe, degë studimi me anë të së cilave mund të punojnë jashtë Shqipërisë dhe që kërkohen nga vendet e pasura të Europës apo përtej saj.
Një nga këto degë sigurisht që është mjekësia, ku fenomeni i emigrimit profesional është më i përhapur. E gjitha kjo situatë nuk mund të vazhdojë më gjatë. Kjo përbën jo vetëm një kosto në aspektin e kapitalit human për Shqipërinë, por edhe ne aspektin financiar. Në shumicën e rasteve, studentët në këto degë paguajnë një tarifë shkollimi të papërfillshme, ose nuk paguajnë fare. E gjitha është një kosto për buxhetin e shtetit shqiptar dhe e taksapaguesve në Shqipëri. Një kosto e cila nuk kthen përfitimet mbrapsht nëse mjekët pasi mbarojnë studimet vazhdojnë të largohen.
Praktikisht Shqipëria, vendi më i varfër i Europës, prodhon mjekë dhe specialistë të ndryshëm me kosto të saj për Gjermaninë, vendin më të pasur të Europës e cila këta profesionistë i merr me kosto zero.
Në këtë kuptim në nuk mund ta vazhdojmë të paguajmë nga taksat tona për të përgatitur profesionistë të cilët nuk mund të na shërbejnë. Është një situatë e cila duhet rregulluar në një mënyrë apo tjetër.
Sigurisht idealja do të ishte që mjekët apo kushdo profesionistë tjetër të mos largohej nga Shqipëria dhe këtu të kishin kushtet dhe pagat sa më të mira. Por gjithsesi për momentin Shqipëria nuk mund ti ofrojë paga dhe kushte si Gjermania edhe për shumë vite të tjera. Ky është realiteti të cilin nuk e shmangin dot.
Personalisht nuk jam i bindur me propozimin e qeverisë për ti detyruar studentët e mjekësisë të punojnë minimumi tre vite në Shqipëri pasi kanë mbaruara studimet, në të kundërtën duhet të paguajnë tarifat e plota të viteve të studimit. Por ama, një zgjidhje në këtë drejtim duhet patjetër. Kjo situatë nuk mund të vazhdojë pafund, ku shqiptarët të paguajnë nga taksat e tyre për shkollimin e mjekëve ne Shqipëri dhe më pas ata ta shkojnë me kosto zero për vendet e tjera.
Në të kundërtën le të paguajnë tarifat e shkollimit, edhe më të larta nëse është nevoja, dhe më pas mund të vendosin të shkojnë dhe të punojnë ku të duan, duke qenë se e kanë financuar vetë shkollimin e tyre. Kur arsimin e bënë falas, sigurisht që do të kesh dhe kushte nga ai që ta financon atë. Kështu ndodh në çdo shërbim.
Kjo situatë ku shteti paguan, pra taksat tona, paguajnë për arsimin dhe s’mund të kërkojmë llogari për përfitimet mbrapsht nga investimi i shoqërisë, është një situatë e cila s’mund të vazhdojë gjatë./Liberale.al
